***Đặc sứ của giáo hoàng Phanxicô về hòa bình cho Ukraine đến Nga
***Putin cảnh báo bất kỳ ai tấn công Moscow sẽ bị ‘xóa sổ’
***Quân đội Wagner ‘bị cấm tham gia cuộc chiến của Putin’ khi Prigozhin coi thường Điện Kremlin
***Tướng Sergei Surovikin bị bắt, liên quan tới vụ “binh biến” Prigozhin cuối tuần qua
*** Giới thiệu bài bình luận
***Đặc sứ của giáo hoàng Phanxicô về hòa bình cho Ukraine đến Nga
Hồng y Matteo Zuppi, đặc sứ của giáo hoàng Phanxicô về hòa bình cho Ukraina, đã đến Moscow vào tối 27/06/2023 và theo dự kiến chiều nay 29/06 có cuộc gặp với Thượng phụ Chính Thống Giáo Nga Kirill, theo thông báo của đại sứ Tòa Thánh Vatican tại Moscow.
Chủ tịch Ủy ban vì Quyền của trẻ em Nga Maria Lvova-Belova bắt tay hồng y Matteo Zuppi, đặc sứ của giáo hoàng Phanxicô về hòa bình cho Ukraine , trong một cuộc họp tại Moscow, Nga, ngày 29/06/2023. via REUTERS – RUSSIAN PRESIDENTIAL COMMISSIONE Thùy Dương
Đây là chuyến tông du đầu tiên của một giáo chức cấp cao của Vatican đến Nga kể từ khi tổng thống Putin điều quân xâm lược Ukraine. Theo phát ngôn viên của phủ tổng thống Nga, Dmitry Peskov, đặc sứ của giáo hoàng Phanxicô về hòa bình Ukraina hôm qua đã có cuộc trao đổi với cố vấn ngoại giao của điện Kremlin Iouri Ouchakov. Phủ tổng thống Nga hôm qua đã hoan nghênh « nỗ lực » của Vatican trong việc tìm giải pháp cho xung đột Ukraina.
Từ Lièges, Bỉ, linh mục Hoàng Dũng cho biết thêm về chuyến đi của hồng y Matteo Zuppi :
“Hồng Y Matteo Zuppi đã đến Moscow trong tình hình hết sức phức tạp khi có những cuộc phản công từ phía Ukraine và sự nổi loạn chống Nga của nhóm Wagner.
Theo nhật báo Avvenire, chương trình dự định sẽ không có sự đón tiếp của tổng thống Putin hay những lãnh đạo cao cấp của Nga. Mà chỉ có cố vấn chính sách đối ngoại của điện Kremlin, Yuri Ushakov, đón tiếp. Cũng như các nhân vật có trách nhiệm dân sự liên quan đến việc hồi hương trẻ em Ukraine bị đưa trái phép qua Nga. Tuy nhiên, không có nghĩa là Nga xem thường chuyến đi này.
Phát ngôn viên Dmitry Peskov, được Interfax trích dẫn, phát biểu : “Chúng tôi đã nhiều lần tuyên bố rằng chúng tôi đánh giá rất cao những nỗ lực và sáng kiến của Vatican nhằm tìm ra giải pháp hòa bình cho cuộc khủng hoảng và chúng tôi hoan nghênh ý muốn của Đức Giáo hoàng trong việc giúp chấm dứt xung đột vũ trang ở Ukraina”.
Trong chuyến “ngoại giao nhân đạo – diplomazia umaritaria” này, chắc chắn sẽ có cuộc gặp gỡ với Thượng phụ Chính Thống Giáo Nga Kirill vào ngày 29/06. Có lẽ người ta hy vọng hồ sơ không được dự trù là “hành lang ngũ cốc – Corridoio del grano” trên Biển Đen sẽ được đề cập đến, vì ngày 18/07 tới đây sẽ là hạn chót của trung gian Thổ Nhĩ Kỳ và bảo đảm của Liên Hiệp Quốc cho hồ sơ này”.
Tin Tức Thế Giới Châu Âu
Tin tức Ukraine-Nga – trực tiếp:
***Putin cảnh báo bất kỳ ai tấn công Moscow sẽ bị ‘xóa sổ’
Vladimir Putin tuyên bố mối đe dọa chiến tranh hạt nhân đang gia tăng nhưng Nga không ‘phát điên’
Theo nhà điều hành năng lượng hạt nhân của Ukraine, các lực lượng Nga đã đặt các hệ thống phóng nhiều tên lửa Grad trên lãnh thổ của nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia.
Các bệ phóng tên lửa nằm cạnh các kho chứa nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng gần lò phản ứng thứ sáu của nhà máy và có khả năng được sử dụng để tấn công các thành phố ở phía đối diện của sông Dnipro, sử dụng lò phản ứng và kho chứa nhiên liệu làm “nơi trú ẩn” khỏi bắn trả, theo Energoatom.
Động thái của Nga đã vi phạm các điều kiện về an toàn bức xạ và hạt nhân, công ty cho biết trong tuyên bố của mình, được sự ủng hộ của một số bộ trưởng Ukraine.
Nguy cơ tan chảy hạt nhân giảm đáng kể vì không có lò phản ứng nào đang hoạt động, nhưng các chuyên gia cho rằng vẫn có thể phát tán phóng xạ tại địa điểm do Nga chiếm đóng.
Cơ quan năng lượng nguyên tử Ukraine đã cáo buộc lực lượng Nga bắt cóc hai nhân viên cấp cao tại nhà máy và giam giữ người thứ ba.
Trong khi đó, các lực lượng Nga đã tăng cường tấn công quân sự ở phía đông Ukraine và nã pháo vào toàn bộ biên giới với các cuộc tấn công không ngừng diễn ra trong hầu hết cả tuần.
Thống đốc khu vực Pavlo Kurylenko cho biết giao tranh ác liệt nhất đã diễn ra gần các thị trấn Bakhmut và Avdiivka.
Vladimir Putin tuyên bố mối đe dọa chiến tranh hạt nhân đang gia tăng nhưng Nga không ‘phát điên
CHÂU ÂU
***Quân đội Wagner ‘bị cấm tham gia cuộc chiến của Putin’ khi Prigozhin coi thường Điện Kremlin
***Tướng Sergei Surovikin bị bắt, liên quan tới vụ “binh biến” Prigozhin cuối tuần qua
Tờ báo cho biết Bộ vẫn chưa có bình luận về ông Surovikin, người đã không xuất hiện trước công chúng kể từ Thứ Bảy. Theo một nguồn tin (giấu tên) nói với tờ báo, thì “Tình hình ông ấy không ổn rồi. Đối với các nhà chức trách, tôi không thể nói gì hơn.”
Một nguồn khác (cũng giấu tên) nói rằng vụ bắt giữ được thực hiện “trong bối cảnh của Prigozhin.”
Khi được hỏi về nơi hiện tại của vị tướng này, nguồn tin trả lời, “Chúng tôi thậm chí không bình luận về thông tin này thông qua các kênh nội bộ của mình.”
Tướng Nga Sergei Surovikin đã bị bắt, tờ The Moscow Times của Nga đưa tin hôm Thứ Tư (28/6), lấy nguồn tin thân cận Bộ Quốc phòng Nga, rất có thể liên quan tới vụ “binh biến” đầu voi đuôi chuột mà thủ lĩnh lính đánh thuê Wagner làm ra vào cuối tuần trước.
Trước đó, cũng vào Thứ Tư, blogger quân sự Nga Vladimir Romanov đưa tin rằng ông Surovikin đã bị giam giữ vào hôm Chủ Nhật, chỉ 1 ngày sau khi binh biến bị hủy ngang, và hiện đang bị giam giữ tại Trung tâm giam giữ Lefortovo ở Moskva.
Tờ New York Times đưa tin hôm Thứ Ba, trích dẫn các quan chức Mỹ giấu tên, rằng ông Surovikin đã biết trước về kế hoạch của Prigozhin. Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov hôm Thứ Tư đã bác bỏ điều này, nói báo cáo của New York Times là “suy đoán” và “tin đồn”.
Ông Surovikin chỉ huy lực lượng của Nga tại Ukraine trong 3 tháng từ tháng 10/2022 đến tháng 1/2023, cho đến khi ông được thay thế bởi Tổng tham mưu trưởng Valery Gerasimov.
Cuộc binh biến được truyền thông cả Nga và phương Tây miêu tả như là một khủng hoảng nội bộ trong giới quân sự Nga, khi mâu thuẫn giữa Wagner và quân chính quy Nga lên cao. Chỉ sau chưa đầy 24 giờ, quân của ông Prigozhin đã chiếm thành phố Rostov và đoàn xe vũ trang tiến tới chỉ cách Moskva 200 km. Nhưng ông Prigozhin đã đột nhiên bỏ cuộc sau khi nói chuyện với Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko, trở thành phần tử lưu vong ở Belarus.
Sự kiện kết thúc với rất nhiều điều kỳ lạ khó giải thích, nếu chỉ hiểu đúng theo phiên bản mà truyền thông cả Nga và phương Tây lưu truyền.
Dù chân tướng sự việc như thế nào, thì Tổng thống Nga Vladimir Putin đã xác định đây là tội tạo phản, phản bội tổ quốc và nhân dân Nga, miêu tả như đòn đâm dao sau lưng. Đó là dấu hiệu cho thấy có thể có các biện pháp kiên quyết với những người bị xác định là dính líu vào vụ việc này, dù người đó là người trong hay là ngoài nước Nga.
Prigozhin, theo như thỏa thuận khi ông hủy ngang binh biến trước khi làm ra điều gì đáng tiếc, đã coi như là được tha thứ. Các chiến binh Wagner cũng được coi như đã dừng cương bên bờ vực thẳm, và được hiểu rằng sẽ không bị truy cứu.
***Điện Kremlin bác bỏ tin chỉ huy cấp cao của Nga biết trước kế hoạch Wagner nổi loạn
Họp báo hôm 28/06/2023, phát ngôn viên của điện Kremlin, Dmitri Peskov, bác bỏ tin một số tướng lĩnh Nga đã biết trước âm mưu nổi loạn của lực lượng bán quân sự Wagner và thậm chí là tham gia vào cuộc binh biến hồi cuối tuần qua.
Gần một tuần lễ sau vụ lực lượng do Yevgeny Prigozhin lãnh đạo chiếm đóng trụ sở quân đội tại thành phố Rostov trên sông Đông, báo New York Times trích dẫn nhiều nguồn tin thông thạo từ tình báo Hoa Kỳ theo đó trong số các lãnh đạo quân đội Nga biết được kế hoạch của Wagner có phó chỉ huy quân đội Nga trong “chiến dịch đặc biệt” tại Ukraina, tướng Sergey Surovikin.
Ảnh do bộ Quốc Phòng Nga đăng ngày 26/06/2023 : Bộ trưởng Quốc Phòng Nga Sergei Shoigu và tướng Yevgeny Nikiforov, chỉ huy các lực lượng quân khu miền Tây, thăm một tiền đồn của Nga ( không nêu địa điểm ), trong cuộc chiến Nga-Ukraina. © REUTERS – RUSSIAN DEFENCE MINISTER
Thanh Hà
Từ Moscow, thông tín viên Anissa el Jabri tường trình
“Lần gần đây nhất tướng Surovikin xuất hiện tại Nga là trong đêm Thứ Sáu vừa qua. Khi đó lính của lực lượng Wagner còn chưa tiến vào trụ sở trung tâm chỉ huy chiến dịch Ukraina tại Rostov. Nhưng viên tướng đầy quyền lực này với chiếc súng trường trên đầu gối đã bắt đầu kêu gọi, xin trích ‘dừng lại tất cả trước khi quá trễ’.
Ông được biết đến như một trong số những tướng lĩnh Nga hiếm hoi có quan hệ với Yevgeny Prigozhin. Do vậy Surovikin được mệnh danh là « Armaggedon » vì bị cho là đã chọn phe ngay từ đầu, đó là phe nắm giữ quyền lực. Phải chăng đây là đòn đánh hỏa mù ? Trưa hôm qua, phát ngôn viên điện Kremlin đã thẳng thừng bác bỏ. Dmitri Peskov cho rằng Serguei Surovikin không hề biết trước những ý định của Prigozhin. Ông nói có ‘nhiều tin đồn đang rộ lên vào thời điểm này và đây chính là một trong số những tin đồn đó’. Hơn nữa đầu tuần, người ta đã nhắc nhiều đến tên của tướng Surovikin có thể được bổ nhiệm là tổng tham mưu trưởng quân đội Nga.
Trong khi chờ đợi, các cuộc khám xét, điều tra đã bắt đầu để truy tìm các thành phần phản bội và đồng lõa trong hàng ngũ quân đội. Mạng Telegram Rybar, nổi tiếng là thân cận với bộ Quốc Phòng, thậm chí đưa tin ‘Chúng ta đang chứng kiến trực tiếp một cuộc trắc nghiệm của bộ Quốc Phòng về mức độ trung thành”.
Báo tài chính Mỹ The Wall Street Journal, số ra ngày 28/06 tiết lộ bộ trưởng Quốc Phòng Nga Sergey Shoigu và tổng tham mưu trưởng quân đội Nga, tướng Valery Guerasimov, là những “mục tiêu” mà lãnh đạo Wagner Evgueni Prigojine nhắm tới trong kế hoạch “tiến về thủ đô Moscow hôm 24/06.
***Nga đã bắt giữ nhiều trăm thường dân kể từ khi chiến tranh Ukraine bắt đầu: LHQ
Reuters
Pham Quang Chiểu
GENEVA, ngày 27 tháng 6 (Reuters) – Một phái bộ giám sát của Liên Hợp Quốc tại Ukraine hôm thứ Ba cho biết Nga đã giam giữ hơn 800 thường dân kể từ khi cuộc xung đột bắt đầu vào tháng 2 năm ngoái và đã hành quyết 77 người trong số họ.
Tòa nhà trụ sở Liên Hợp Quốc có hình logo của Liên Hợp Quốc ở quận Manhattan của Thành phố New York, New York, Hoa Kỳ, ngày 1 tháng 3 năm 2022. REUTERS/Carlo Allegri/File Photo
Bản báo cáo dài 36 trang dựa trên 70 chuyến thăm các trung tâm giam giữ và hơn 1.000 cuộc phỏng vấn cho thấy Ukraine cũng đã vi phạm luật pháp quốc tế khi tùy tiện giam giữ dân thường nhưng ở quy mô nhỏ hơn đáng kể.
“Chúng tôi đã ghi nhận hơn 900 trường hợp giam giữ tùy tiện dân thường, bao gồm cả trẻ em và người già”, Matilda Bogner, Trưởng phái đoàn giám sát nhân quyền của Liên Hợp Quốc tại Ukraine, nói trong một cuộc họp báo qua liên kết video từ Uzhhorod, Ukraine.
“Phần lớn các trường hợp này được thực hiện bởi Liên bang Nga.”
Ông Bogner nói thêm rằng các vụ hành quyết của Nga là một tội ác chiến tranh. Không có vụ hành quyết nào như vậy được ghi nhận ở phía Ukraine.
Trong số 864 thường dân bị Nga giam giữ, văn phòng nhân quyền của Liên Hợp Quốc đã có thể ghi lại chi tiết 178 trường hợp. Trong số đó, hơn 90% đã bị tra tấn, báo cáo cho biết, trích dẫn các vụ tra tấn bằng nước, điện giật và sử dụng “hộp nóng”, nơi những người bị giam giữ bị biệt giam trong hộp ở nhiệt độ cao.
Được biết Các vụ giam giữ diễn ra ở cả Ukraine và Nga.
Liên Hợp Quốc đã ghi nhận 75 trường hợp lực lượng Ukraine giam giữ dân thường, nói rằng những thay đổi đối với bộ luật hình sự của Ukraine đã cho phép Kiev có nhiều quyền hơn trong việc thực hiện các hoạt động như vậy. Ông nói rằng hơn một nửa trong số họ cũng đã bị tra tấn hoặc ngược đãi.
Báo cáo cho biết Ukraine đã cho các nhà điều tra của Liên Hợp Quốc toàn quyền tiếp xúc trong khi Nga không cung cấp bất kỳ quyền tiếp cận nào đối với những người bị giam giữ mặc dù đã nhiều lần yêu cầu.
Báo cáo của Emma Farge; Chỉnh sửa: William Maclean và Christina Fincher
Pham Quang Chiểu
*** Giới thiệu bài bình luận
Prigozhin cho thấy hệ thống của Putin đang dần sụp đổ
Nguồn: Gideon Rachman, “The Putin system is crumbling,” Financial Times, 25/06/2023
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Sau vụ binh biến ở Moscow, mọi thứ ở Nga sẽ không thể trở lại bình thường.
Những hình ảnh minh chứng cho tư cách lãnh đạo quốc gia của Volodymyr Zelenskyy đã xuất hiện vào ngày 25/02 năm ngoái. Khi quân đội Nga áp sát Kyiv, Tổng thống Ukraine đã xuống đường với các phụ tá thân cận của mình, trấn an người dân rằng, “Tất cả chúng tôi vẫn đang ở đây, để bảo vệ nền độc lập và đất nước của chúng ta.”
Hãy đối chiếu điều đó với hành động của Vladimir Putin, khi lực lượng bán quân sự Wagner đe dọa tiến vào Moscow hồi cuối tuần qua. Từ văn phòng an toàn của mình, Tổng thống Nga nổi giận, nói về sự “phản bội” và “tội phản quốc.” Thế rồi ông biến mất. Người ta đồn rằng Putin đã rời Moscow. Các quan chức Điện Kremlin sau đó khẳng định ông vẫn làm việc trong văn phòng của mình.
Sự tương phản giữa Zelenskyy và Putin thật đáng kinh ngạc. Một bên thể hiện lòng dũng cảm, tình đồng chí, và tình đoàn kết dân tộc. Bên còn lại cho thấy sự sợ hãi, cô lập, và chia rẽ.
Cuộc nổi loạn của Prigozhin đã kết thúc. Nhưng sẽ là sai lầm nếu tin rằng mọi thứ có thể trở lại bình thường ở Nga. Thực tế là sẽ không có sự bình thường nào để quay trở lại. Cuộc nổi loạn xảy ra vì hệ thống của Putin đang dần sụp đổ, và quá trình đó có thể tăng tốc sau các sự kiện vừa qua.
Giờ đây, rõ ràng là Putin đang phải đối mặt với một cuộc đấu tranh mang tính sống còn trên cả hai mặt trận: chiến tranh ở Ukraine và sự ổn định trong nước đối với chế độ của ông ta. Hai mặt trận này có liên quan tới nhau. Những thất bại tiếp theo ở Ukraine chắc chắn sẽ làm tình hình trong nước ở Nga trở nên tồi tệ hơn – và ngược lại.
Không thể ngó lơ các sự kiện cuối tuần vừa qua. Người Nga đã nghe Yevgeny Prigozhin cáo buộc Putin gây chiến ở Ukraine dựa trên những lời dối trá về sự bành trướng của Ukraine và NATO. Họ cũng nghe Putin thề rằng Prigozhin và các đồng chí của ông ta sẽ phải đối mặt với “sự trừng phạt không thể tránh khỏi” và “phải trả lời trước luật pháp và nhân dân của chúng ta.”
Thế rồi, họ lại thấy nhà lãnh đạo Nga đồng ý hủy bỏ mọi cáo buộc chống lại Prigozhin, để đổi lấy lời hứa dừng cuộc hành quân tiến về Moscow. Họ cũng thấy Putin dựa vào trung gian là Tổng thống Belarus, Alexander Lukashenko – chính là người mà Putin từng khinh thường trong quá khứ. Trên hết, người Nga đã chứng kiến quân đội hùng mạnh của họ và các cơ quan an ninh đáng sợ của họ không thể ngăn chặn lực lượng bán quân sự tiến vào Moscow, sau khi những người này giành quyền kiểm soát Rostov, một thành phố có hơn 1 triệu dân.
Wagner là những chiến binh chiến đấu hiệu quả nhất mà Nga đã triển khai ở Ukraine. Nhưng lực lượng bán quân sự này, với hàng chục nghìn thành viên, giờ sẽ bị giải tán và thủ lĩnh của nó sẽ bị lưu đày. Về lý thuyết, bất kỳ thành viên Wagner nào tham gia cuộc nổi dậy cuối tuần qua sẽ không được phép phục vụ trong lực lượng vũ trang Nga. Nhưng việc mong đợi một lực lượng bán quân sự nổi loạn, thiện chiến hoà nhập trở lại xã hội Nga là không thực tế. Kết nạp các cựu binh Wagner vào quân đội Nga cũng là một hoạt động nguy hiểm.
Lính Nga ở Ukraine cũng sẽ tự hỏi rằng sự hỗ trợ trong nước cho nỗ lực chiến tranh của họ sẽ duy trì được bao lâu. Cuộc nổi loạn của Prigozhin và việc ông ta vạch trần nguyên nhân của cuộc chiến sẽ được lan truyền trên chiến trường, và chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến tinh thần chiến đấu. Như John Kerry (người sau này trở thành Ngoại trưởng Mỹ) đã nói khi chiến tranh Việt Nam sắp kết thúc: “Làm thế nào bạn có thể yêu cầu một người nào đó hãy trở thành kẻ cuối cùng chết vì một sai lầm?”
Đối với người Ukraine, họ biết rằng sự xáo trộn công khai trong hàng ngũ của Nga mang đến cho họ một cơ hội. Họ có thể tận dụng thời điểm này để tung ra lực lượng dự bị trong đợt phản công. Họ cũng có thêm những lý lẽ mới để thuyết phục bạn bè phương Tây, tại thượng đỉnh NATO vào tháng tới.
Những đồng minh từng âm thầm gợi ý rằng Nga không thể bị đánh bại – và rằng Ukraine nên đàm phán với Putin– giờ sẽ im lặng. Ngược lại, những người ủng hộ quốc tế của Putin sẽ suy nghĩ lại, và tích cực xem xét các kịch bản của nước Nga hậu Putin.
Tuy nhiên, sẽ là một sai lầm nếu tin rằng mọi chuyện đã an bài – bao gồm cả sự sụp đổ của Putin. Bạn của ông, Recep Tayyip Erdoğan, đã vượt qua âm mưu đảo chính ở Thổ Nhĩ Kỳ vào năm 2016 và vẫn đang nắm quyền.
Nhưng “tỷ lệ sống sót” của Putin rõ ràng đã xuống rất thấp. Prigozhin vẫn là một mối đe dọa. Ông ta là một tên côn đồ chính hiệu – một cựu tù nhân luôn cảm thấy thoải mái khi ở tiền tuyến. Ông ta khác hoàn toàn với Putin, một cựu công chức thích tạo dáng với ngực trần, nhưng lại sợ nhiễm bệnh.
Có rất ít khả năng Prigozhin sẽ chịu nghỉ hưu trong im lặng, ở một vùng nông thôn nào đó của Belarus. Ông ta có lẽ vẫn sẽ là một nhà phê bình gay gắt và nguy hiểm đối với giới lãnh đạo quân sự Nga – và đối với chính Putin.
Putin có thể sẽ loại bỏ một số lãnh đạo quân sự mà Prigozhin nhắm tới. Hai vị tướng Sergei Shoigu và Valery Gerasimov rõ ràng đã thất bại ở cả Ukraine lẫn trên sân nhà. Họ có lẽ là vật tế thần thuận tiện. Nhưng loại bỏ họ có thể khiến nhà lãnh đạo Nga trông yếu thế hơn, đồng thời minh oan cho Prigozhin.
Một cuộc săn lùng vật tế thần cũng có thể khiến giới tinh hoa Nga rạn nứt. Một trong những lý do giúp Putin tồn tại lâu như vậy là bởi vì nhiều nhân vật quyền lực nhất ở Nga biết rằng vận may của họ gắn liền với ông – và với hệ thống mà ông đã tạo ra.
Gắn bó với Putin là lựa chọn an toàn cho giới tinh hoa Nga. Nhưng, khi hệ thống này dần sụp đổ, những tính toán đó đang thay đổi.
