NGA HỖN LOẠN DO CUỘC “ĐẢO CHÁNH” VÌ CÔNG LÝ CỦA LỰC LƯỢNG WAGNER.

Hôm thứ Bảy vừa qua 24/6/2023, Thế Giới được phen “nín thở” tập trung theo dõi cuộc binh biến có thể đưa đến đẫm máu xảy ra ngay trong lòng nước Nga, do nhóm Lính đánh thuê dưới sự chỉ huy của Ông Prigozhin, tiến về thủ đô Moscow nhằm ngăn chặn “sự xấu xa” của giới lãnh đạo Nga. Và hành động này theo lời Ông Prigozhin là “cuộc tiến quân vì công lý chống lại giới lãnh đạo quân đội Nga”.

Tỉ phú Yevgeny Prigozhin, sinh năm 1961, lớn lên ở Leningrad, nay là St. Petersburg. Là con của một kỹ sư mỏ, Prigozhin từng mơ ước trở thành vận động viên trượt tuyết chuyên nghiệp.  Nhưng cuộc đời đã gặp ngã rẽ vào năm 1979 lúc 18 tuổi, Ông bị án treo vì tội trộm cắp, đến năm 1981 Ông chính thức bị 12 năm tù vì tội cướp và lừa đảo…đến năm 1990 Ông được trả tự do và theo học ngành Dược. Sau khi cộng sản Liên Xô tan rã, Ông bắt đầu khởi nghiệp kinh doanh về ẩm thực. Chỉ sau vài năm, Ông đã sở hữu một nhà hàng trên con thuyền sang trọng có tên New Island tại St. Petersburg.

Nhà hàng New Island nhanh chóng trở thành nơi lui tới của các quan chức và người nổi tiếng Nga. Năm 2001 nhà hàng của Prigozhin được phục vụ bữa ăn tối đầu tiên cho tân Tổng thống Nga Vladimir Putin. Sau đó, nhà hàng này cũng từng phục vụ các thực khách lừng danh khác, như Thủ tướng Nhật Yoshiro Mori, Tổng thống Pháp Jacques Chirac (năm 2001), Tổng thống Mỹ George W. Bush (năm 2006).

Không lâu sau, công ty của Prigozhin liên tiếp được chọn để tổ chức và phục vụ những bữa tiệc quan trọng trong Điện Kremlin, trong đó có tiệc sinh nhật ông Putin năm 2003. Từ đó Prigozhin được gọi là “đầu bếp riêng” của tổng thống Nga.

Mối quan hệ tốt đẹp với giới tinh hoa Nga đã mang lại cho tỉ phú Prigozhin những hợp đồng lớn, như cung cấp suất ăn cho các trường học, bệnh viện và cả quân đội Nga.

Kể từ đó người ta biết đến Ông là một nhà Tỷ Phú, không chỉ riêng trong nước Nga, hoạt động kinh doanh của Ông trùm Wargner đã vươn vòi ra Thế Giới ở 30 Quốc Gia. Bên cạnh việc cung cấp các dịch vụ hỗ trợ an ninh ở châu Phi và Trung Đông, những công ty liên quan tới Prigozhin cũng đã đẩy mạnh xuất khẩu lương thực, thực phẩm phục vụ ngày càng nhiều nhân lực và chuyên gia quân sự của Nga hoạt động trên khắp thế giới.

Quá trình đó dẫn đến sự hình thành Wagner Group vào năm 2014. Wagner không đơn thuần là một công ty quân sự tư nhân, mà là một hệ thống chuyên cung cấp từ dịch vụ hỗ trợ an ninh, cố vấn quân sự cho đến lính đánh thuê và có hai trung tâm huấn luyện tại Nga.

Lực lượng tuyển mộ của Wagner là các cựu binh Afghanistan, Chechnya, quân ly khai Ukraine, quân nhân về hưu hoặc tình nguyện viên Nga và bao gồm cả những tù nhân Nga.

Wagner thu hút được nhiều người tham gia vì sự chi trả hào phóng của Ông trùm Prigozhin, Mức lương tháng ít nhất là 150.000 rúp (1.800 euro, hơn gấp 10 lần lương tối thiểu ở Nga), cộng thêm nhiều loại tiền thưởng, đã giúp Wagner không khó mở rộng đội ngũ và huấn luyện lực lượng tại căn cứ quân sự Molkino ở Krasnodar, thuộc miền nam nước Nga.

Lực lượng Lính đánh thuê Wagner sáng giá hơn cả lực lượng Lính chính quy Nga. Progozhin cũng biết cách chi trả để giữ người, như sự bồi thường hậu hĩ cho thân nhân của lính đánh thuê chết trận. Hồi tháng 2/2018, Wagner bị thiệt hại nặng nề tại Syria do Mỹ oanh kích. Một trong những quỹ của Prigozhin đã chi ra 3-5 triệu rúp (35.000 –  60.000 euro) cho mỗi gia đình tay súng thiệt mạng. Tháng 12/2020, Ông đã chi gần 400.000 euro cho hai người Nga để được thả khỏi nhà tù Libya.

Wagner từng có nhiều đóng góp quan trọng trong lực lượng Quân Đội chính quy Nga, đã giúp đỡ những phần tử ly khai do Nga hậu thuẫn kiểm soát bán đảo Cremia của Ukraina. Sau đó, Wagner tiếp tục hỗ trợ lực lượng ly khai thân Nga tại vùng Donbass.

Vào tháng 12/2016, tại Điện Kremlin, Tổng thống Putin đã từng trao tặng huân chương anh hùng cho Prigozhin vì những đóng góp của Ông ấy ở Syria.

Từ khi Putin phát động cuộc chiến tranh xâm lược Ukraina, Wagner có khoảng 20.000 lính đánh thuê được cho là đang tham chiến cùng với quân đội chính quy của Nga.

Nhưng gần đây đã xảy ra những bất đồng từ Prigozhin, Ông từng lên tiếng chỉ trích Putin để cho Lính của Ông chiến đấu tại Ukraina trong tình trạng thiếu hụt vũ khí, cũng như sự hỗ trợ thiếu trách nhiệm trong chiến đấu, đã đưa đến nhiều cái chết cho Binh Lính của Ông.

Một sự kiện thật bất ngờ đã xảy ra hôm thứ Sáu 23/6/2023. Trong một tin nhắn trên Telegram, ông Prigozhin nói sẽ “đi đến cùng” để ngăn chặn “sự xấu xa” của giới lãnh đạo Nga. Prigozhin cho biết ông có 25.000 chiến binh sẵn sàng chiến đấu với quân đội Nga và kêu gọi các binh sĩ chính quy của Nga, bao gồm cả Lực lượng Vệ binh Quốc gia, tham gia vào cuộc đảo chính của ông. Lời kêu gọi viết trên các bản biểu ngữ được dán khắp nơi ở Nga.

Ông Prigozhin tuyên bố rằng các tướng lĩnh Nga đã ra lệnh không kích vào “các lính chiến đấu của Ông ở Ukraine” và tuyên bố rằng một số lượng lớn đã bị giết, tuy nhiên Prigozhin chưa cung cấp bằng chứng.

Ông cũng tuyên bố hành động chống lại giới lãnh đạo Nga của Ông, là “Cuộc tuần hành vì công lý”.

Từ những bất đồng giữa Prigozhin và Putin, các sự kiện đã leo thang nhanh chóng, bắt đầu với một thông báo bất thường vào tối thứ Sáu do Prigozhin, người đã kêu gọi một cuộc nổi dậy chống lại các nhà lãnh đạo quân sự Nga.

Prigozhin cho biết chiến binh của ông đã tiến quân trong vòng hơn 24 giờ đến Moscow, đạt được 124 dặm, và thị trưởng của thủ đô yêu cầu cư dân Nga phải ở trong nhà, vì có thể xảy ra binh biến. Quân của ông trùm Wagner sau đó tiến vào vùng Rostov của Nga, mặc dù tôn trọng sinh mạng những người lính trẻ Nga, nhưng Prigozhin hứa rằng binh lính của ông sẽ “tiêu diệt mọi thứ cản đường”.

Phía Quân đội Nga bị đặt trong tình trạng báo động cao trên toàn quốc.

Wagner chiếm được 2 trụ sở quân sự phía Nam của Nga ở Rostov, nơi đóng vai trò là trung tâm hậu cần chính cho toàn bộ lực lượng xâm lược của Nga. Ông Prigozhin được cho là đã nói với các sĩ quan quân đội của Ông tiếp tục làm Việc.

Prigozhin cho biết có 60 đến 70 binh sĩ Nga bỏ hàng ngũ, đã tham gia vào cuộc đảo chính của Ông và tuyên bố đã xảy ra giao tranh giữa lính chiến đấu Wagner và quân đội Nga. Trong đoạn video người ta thấy Ông Prigozhin nói chuyện với hai tướng Nga, với lời đe dọa, rằng quân đội Wagner sẽ kiểm soát Rostov-on-Don và phong tỏa thành phố.

Về phía Putin đã có tuyên bố trên toàn quốc, Ông thừa nhận rằng đó là một “tình huống phức tạp” và quân nổi dậy đã giành quyền kiểm soát các địa điểm quân sự xung quanh thành phố Rostov ở miền nam nước Nga. Putin cho rằng tham vọng của Prigozhin đã dẫn đến “sự phản bội” cuộc binh biến là một “con dao sau lưng”. Và vào cuối ngày thứ Bảy, Điện Kremlin cũng đã phủ nhận việc Putin rời khỏi Nga bằng máy bay.

Để đáp trả, Putin đã có bài phát biểu khẩn cấp trên truyền hình vào thứ Bảy 24/6, và cáo buộc chỉ huy nhóm lính đánh thuê Wagner trong cuộc nổi dậy là khủng bố, Putin cam kết trừng phạt nghiêm khắc vụ nổi loạn có vũ trang và ban hành truy cứu hình sự đối với ông Prigozhin.

Các quan chức Mỹ và châu Âu được cho là đã bất ngờ trước cuộc đảo chính quân sự.

Joe Biden đã được thông báo về tình hình khi các quan chức Hoa Kỳ mô tả nó là “nghiêm trọng” .

Một Giới chức Mỹ nói với CNN rằng cuộc khủng hoảng này là “có thật” nhưng Ngũ Giác Đài và Tòa Bạch Ốc đang chờ xem nó phát triển như thế nào.

Từ đó, Hoa Kỳ cho biết họ lo ngại về những gì sẽ xảy ra với vũ khí hạt nhân của Nga trong cuộc đảo chính vũ trang.

Theo một Giới chức nói với tờ Washington Post, các cơ quan gián điệp đã thu được thông tin tình báo vào giữa tháng 6 rằng thủ lĩnh Wagner đang lên kế hoạch cho một hành động vũ trang.

Bất chấp những căng thẳng ngày càng tăng giữa Prigozhin và hệ thống phân cấp quân sự Nga, ít người dự đoán được ông sẽ đi bao xa.

Chính phủ Vương quốc Anh đã tổ chức một cuộc họp ‘Cobra’ khẩn cấp để thảo luận về tình hình đang diễn ra. James Cleverly, Bộ trưởng Ngoại giao, cho biết Anh đang “liên lạc chặt chẽ với các đồng minh của chúng tôi”.

Về phần lãnh đạo Chechny  Kadyrov đã nói rằng các lực lượng của ông sẵn sàng giúp dập tắt một cuộc binh biến và sử dụng các biện pháp khắc nghiệt nếu cần thiết, để thể hiện sự ủng hộ đối với Vladimir Putin. Qatar đã kêu gọi “kiềm chế tối đa”.

TT  Zelensky, Ukraina, cho biết: “Trong một thời gian dài, Nga đã sử dụng tuyên truyền để che giấu sự yếu kém và sự ngu ngốc của chính phủ. Và bây giờ có quá nhiều hỗn loạn mà không lời nói dối nào có thể che giấu được.”. Các Cố Vấn của Ông cũng cho biết: “thời kỳ hỗn loạn đang đến đối với Nga”.

Vào tối thứ Bảy 24/6/2023, Prigozhin đã ngừng cuộc tấn công vào thủ đô Moscow, sau khi đạt được thỏa thuận ngừng bắn với Putin. Đổi lại, Lãnh đạo nhóm lính đánh thuê Yevgeny Prigozhin có thể sẽ không phải đối mặt với cáo trạng phạm tội hình sự và thay vào đó sẽ phải lưu vong tại Belarus, theo The New York Times đưa tin từ tuyên bố của Điện Kremlin.

Nhà độc tài của Belarus, Lukashenko cho biết ông đã làm trung gian cho một thỏa thuận ngừng bắn vào phút cuối liên quan đến việc Điện Kremlin từ bỏ kế hoạch xóa bỏ công ty quân sự Wagner.

Prigozhin thông báo “Chúng tôi đang xoay ngược đoàn quân của mình và quay trở lại trại dã chiến”.

Ông trùm Wagner cho biết điều quan trọng nhất của Ông trong thời điểm này là: không muốn “làm nước Nga đổ máu”.

Ông Prigozhin nói: “Chúng tôi không đánh trẻ em. Shoigu là kẻ giết những người trẻ, Binh Lính Nga là những chàng trai 18 tuổi đang chống lại chúng tôi. Những người này cần phải sống và được trở về với mẹ của họ.

Tuy chỉ diễn ra trong 24 giờ ngắn ngủi, nhưng cuộc đảo chính quân sự của Lực Lượng Wagner đã đánh dấu sự thách thức nghiêm trọng nhất, đối với quyền lực độc tài của Vladimir Putin kể từ khi lên nắm quyền vào cuối năm 1999.

Kể từ khi cầm quyền Nga, Putin đã hai lần xâm lược Ukraina, bàn tay Putin đã tắm máu và tàn phá Ukraina. Bất chấp tội ác, sự u muội về trí tuệ, nhằm thỏa mãn tham vọng ngông cuồng của một tân phát xít. Putin đã xử dụng sự ác để phục vụ cho điều ác. Và một khi bị phản tác dụng, thì Putin sẽ là mục tiêu tìm đến của sự ác đó.

Trong khi 16 tháng trước đây, ông Putin đã sẵn sàng chiếm thủ đô của Ukraine, thì bây giờ Putin phải cuống cuồng bảo vệ Moscow khỏi các lực lượng từ người đã từng được ông bảo trợ đứng đầu. Một nhân vật được mệnh danh là “Đầu Bếp của Putin”.

Thông qua những tuyên bố và hành động của Prigozhin, người ta nhận thấy Ông là người yêu nước, lẽ phải thuộc về Ông. Prigozhin hứa sẽ “đi đến cùng” để ngăn chặn “sự xấu xa” của giới lãnh đạo Nga. Và Ông nói rằng “hành động này là cuộc tuần hành vì công lý, chống lại giới lãnh đạo quân đội Nga”. Trước đây Ông cũng đã từng kêu gọi lật đổ Bộ Trưởng Quốc Phòng Nga, khi chỉ trích Sergei Shoigu trong cách tiến hành cuộc chiến ở Ukraina. Ngoài ra, Prigozhin biết trân trọng sinh mạng người Nga, vì để tránh cuộc “tắm máu Nga” Ông đã dừng lại cuộc đảo chánh quân sự và chọn thỏa thuận hòa bình có điều kiện.

Cuộc khủng hoảng Wagner tại Nga, chưa thể đoán định được kết thúc trong tương lai sẽ như thế nào. Tuy nhiên thỏa thuận cấp bách giữa Điện Kremlin và Prigozhin đã cho thấy sự “bối rối” của Putin. Và Trong khi đó, Viện Nghiên cứu Chiến tranh có trụ sở tại Hoa Kỳ, một tổ chức đã theo dõi cuộc chiến ở Ukraine ngay từ đầu, viết rằng: “Điện Kremlin hiện đang phải đối mặt với trạng thái mất cân bằng sâu sắc”, “Thỏa thuận này là một giải pháp ngắn hạn, không phải là giải pháp lâu dài.”

Nga là nước sở hữu vũ khí hạt nhân quy mô lớn, và trong cuộc chiến, Putin từng xử dụng lợi thế này làm thông điệp đe dọa chiến tranh cho Thế Giới, Putin sẽ không nương tay xử dụng vũ khí hạt nhân để trừng trị bất kỳ thế lực nào dám thách thức sức mạnh quyền lực của ông ta. Và giờ đây, ngay từ bên trong nước Nga đã có “một ứng cử viên đối lập thực sự không ngồi tù” là một thách thức nghiêm trọng trước quyền lực kiểm soát gần như tuyệt đối của Putin.

Vậy, để bảo vệ cho quyền lực đang vào hồi rung chuyển, liệu Putin có thể mang kho vũ khí hạt nhân của Nga ra mà đối phó với lực lượng Wagner do Prigozhin cầm đầu ngay bên trong lãnh thổ của nước Nga hay không?

Hành động đảo chánh của lực lượng Wagner diễn ra chớp nhoáng trong 24 giờ đã nhanh chóng đạt được thỏa thuận hòa bình, không khỏi tạo ra sự nghi vấn trong công luận, cụ thể là những ý kiến và nhận định trái chiều từ nhiều Giới Chức cao cấp của một số Quốc Gia:

-Ý kiến của cựu Tổng tham mưu trưởng Vương quốc Anh Lord Dannatt, và cựu đặc vụ CIA Andrew Bustamante về sự kiện này: đây có thể là “màn diễn binh biến” và “lưu vong” chớp nhoáng của thủ lĩnh Prigozhin.

-Nhận định của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken hôm Chủ Nhật 25/6/2023: “cuộc khủng hoảng tại Nga liên quan tới vụ binh biến bỏ dở của nhóm lính đánh thuê Wagner chống lại Điện Kremlin đã phơi bày ‘những rạn nứt thực sự’ trong quyền lực của Tổng thống Vladimir Putin”.

….Còn bạn, ý kiến của bạn như thế nào?….

Germany

26/6/2023

P/S: Để có thêm hiểu biết, cũng như đáp ứng những thắc mắc của Quý Vị về bài viết, rất hân hạnh đón nhận ý kiến từ tất cả Quý Vị có lòng quan tâm.

    Trân trọng cám ơn Quý Vị!

Xin vui lòng liên lạc qua trang Facebook cá nhân: Võ Mộng Tuyền.

Link Facebook: