ÔNG PATEL: Hôm nay chúng ta sẽ thực hiện bốn câu hỏi. Câu hỏi đầu tiên, John Hudson của The Washington Post.
CÂU HỎI: Cảm ơn. Thưa ngài Ngoại trưởng, câu hỏi gồm ba phần về Việt Nam nếu ngài cho phép tôi. Ngài đã nhấn mạnh rằng Hoa Kỳ và Việt Nam – Hoa Kỳ và Việt Nam thống nhất với nhau trên một quan điểm chung về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương và tự do. Điều này phù hợp với cuộc đàn áp gần đây của Việt Nam đối với những người bất đồng chính kiến như thế nào?
Thứ hai, các nhóm vận động cho biết Việt Nam đã trục xuất một số cư dân Nga bày tỏ sự phản đối cuộc chiến của Tổng thống Nga Vladimir Putin ở Ukraine. Và Việt Nam đầu năm nay cũng đã bỏ phiếu trắng trong một cuộc bỏ phiếu của LHQ lên án Nga xâm lược. Hôm nay ngài có thảo luận về lập trường của Việt Nam trong cuộc chiến với các lãnh đạo không? Và nếu vậy, ngài đã nghe được gì từ họ?
Và cuối cùng, từ cuộc thảo luận của quí vị ngày hôm nay, Hoa Kỳ và Việt Nam chia sẻ những quan ngại nào về sự quyết đoán của Trung Quốc trong khu vực?
BLINKEN: Cảm ơn, John. Vì vậy, trước tiên, tôi không biết về các vụ trục xuất mà anh đã đề cập. Chúng tôi đã nói về Ukraine và về sự xâm lược của Nga ở Ukraine. Việt Nam có lịch sử và mối quan hệ lâu đời với Nga. Chúng tôi hiểu điều đó và công nhận điều đó.
Đồng thời, tôi đã nghe rõ ràng từ những người tham gia đối thoại Việt Nam và tôi đã nghe họ tuyên bố công khai cam kết của họ và tầm quan trọng gắn liền với các nguyên tắc cơ bản cũng đang bị đe dọa bởi sự xâm lược của Nga, các nguyên tắc trung tâm của Hiến chương LHQ – toàn vẹn lãnh thổ, chủ quyền, độc lập. Việt Nam ủng hộ mạnh mẽ những điều đó. Họ đã làm rõ điều đó. Họ đã công khai nói như vậy và họ đã lặp lại điều đó trong cuộc trò chuyện với chúng tôi ngày hôm nay.
Liên quan đến nhân quyền và mối quan hệ của chúng tôi, đây là cuộc trò chuyện mà chúng tôi thường xuyên tham gia. Và như chúng tôi đã nói với các đối tác của chúng tôi, điều rất quan trọng là chúng tôi tiếp tục nói chuyện trực tiếp, cởi mở và thẳng thắn về những mối quan ngại của mình. Và đó chính xác, chính xác là những gì chúng tôi làm.
Chúng tôi tiếp tục tìm kiếm sự tiến bộ trong các vấn đề như tự do ngôn luận, tự do lập hội, tự do tôn giáo. Tôi nghĩ rằng chúng tôi đã thấy những bước tích cực trong một số lĩnh vực, chẳng hạn như tôn trọng quyền của cộng đồng LGBTQI+. Chẳng hạn, chúng tôi đã thấy những công việc quan trọng mà Việt Nam đã thực hiện với UNHCR – Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc về quyền của người không quốc tịch. Nhưng trong những lĩnh vực khác này, chúng tôi tiếp tục có những quan ngại mà chúng tôi đã chia sẻ.
Đồng thời, tôi nghĩ điều quan trọng là phải mở rộng không gian cho các tổ chức phi chính phủ để có thể đăng ký, hoạt động mà không có sự can thiệp nặng nề của nhà nước. Và tôi đã ghi nhận và chúng tôi đã ghi nhận những đóng góp quan trọng của các tổ chức này đối với các vấn đề quan trọng đối với tất cả người Việt Nam, chẳng hạn như biến đổi khí hậu, bảo tồn, đối phó với tội phạm xuyên quốc gia. Nhưng đây là một phần liên tục trong cuộc đối thoại của chúng tôi và là một phần quan trọng.
Cuối cùng, về Biển Đông, tôi nghĩ rằng rất rõ ràng rằng các quốc gia trong khu vực, bao gồm cả Việt Nam, cảm thấy rõ ràng về tầm quan trọng của việc tôn trọng pháp quyền, đặc biệt là theo Công ước Luật Biển, khi đề cập đến các vấn đề tự do hàng hải, khi nói đến tranh chấp hàng hải, khi nói đến đánh bắt cá bất hợp pháp, v.v. Và rất nhiều công việc tốt đang được thực hiện, chẳng hạn như thông qua ASEAN để cố gắng giải quyết những vấn đề này. Điều đó đã diễn ra ít lâu nay.
Và trong mối quan hệ của chúng tôi với Việt Nam, với các quốc gia khác trong khu vực, một trong những điều mà chúng tôi đã làm, tôi nghĩ là rất hiệu quả, là giúp các nước tăng cường cái mà chúng tôi gọi là nhận thức về lĩnh vực hàng hải – có khả năng nhìn thấy rất rõ ràng những gì đang xảy ra ở các vùng biển bao quanh quốc gia của họ, đặc biệt khi liên quan đến những việc như cướp biển, đánh bắt cá bất hợp pháp hoặc bất kỳ hành vi ép buộc nào của các quốc gia khác chống lại – chống lại các quốc gia này, chống lại đội tàu đánh cá của họ, v.v.
Vì vậy, đó cũng là một phần quan trọng của cuộc trò chuyện, và đi vào trọng tâm của những gì chúng tôi có như một tầm nhìn chung về một Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và cởi mở, một lần nữa, một trong đó các quốc gia được tự do theo đuổi chính sách, quan hệ đối tác của riêng họ, và trong đó mọi quốc gia trong khu vực tuân thủ luật pháp quốc tế. Đây là điều gắn kết chúng tôi với Việt Nam.
ÔNG PATEL: Tiếp theo chúng ta sẽ đến Hàng Duy Linh với Tuổi Trẻ.
CÂU HỎI: Cảm ơn ngài. Vậy cho tôi hỏi bằng tiếng Việt nhé?
(Thông qua phiên dịch) Thưa Ngoại trưởng Blinken, trước khi ông đến, đã có những đồn đoán rằng năm nay sẽ thời điểm rất tốt để thay đổi mối quan hệ đối tác từ toàn diện sang đối tác chiến lược. Tại sao Mỹ lại muốn như vậy, và ông nghĩ liệu hai nước có thể đạt được mục tiêu đó?
BLINKEN: Xin cảm ơn. Tôi nghĩ từ quan điểm của Hoa Kỳ – và tôi không muốn nói thay cho các đồng nghiệp Việt Nam của chúng tôi, nhưng chắc chắn từ quan điểm của chúng tôi – chúng tôi nghĩ rằng đây là thời điểm thuận lợi để nâng cao quan hệ đối tác hiện có của chúng tôi. Chúng tôi đã có quan hệ Đối tác Toàn diện này trong 10 năm qua, mối quan hệ này đã tạo ra một nền tảng hợp tác vô cùng vững chắc trên nhiều lĩnh vực khác nhau.
Và kết quả là, chúng tôi nghĩ rằng đây là thời điểm tốt để tiến xa hơn nữa. Và bằng cách đó, chúng tôi muốn nói điều này: làm cho sự hợp tác hiện có hiệu quả hơn nữa, và sau đó là các lĩnh vực hợp tác và cộng tác mới trong quan hệ đối tác. Và đây là điều mà – mà Tổng thống Biden và tổng bí thư đã thảo luận khi họ điện đàm vài tuần trước, và đó là một phần rất quan trọng trong các cuộc trò chuyện mà chúng tôi có ngày hôm nay.
Vì vậy, tôi nghĩ những gì quí vị sẽ thấy trong những tuần và tháng tới là các đội nhóm của chúng tôi đang làm việc về vấn đề này. Có rất nhiều lĩnh vực mà chúng ta có thể tăng cường hợp tác hoặc thực sự bổ sung hợp tác vào những gì hiện đang làm, cho dù đó là về biến đổi khí hậu, cho dù đó là về y tế, an ninh, khoa học và công nghệ và giáo dục. Tôi vừa ở Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội và thấy một số nhà đổi mới trẻ đáng chú ý của Việt Nam, bao gồm cả một nhóm người máy sẽ đến Hoa Kỳ. Chúng tôi nghĩ rằng có một lĩnh vực cho sự hợp tác đáng kể trong việc xây dựng khoa học và công nghệ ở Việt Nam cũng như tăng cường trao đổi giáo dục hơn nữa. Chúng tôi có nhiều sinh viên Việt Nam tại Hoa Kỳ. Chúng tôi muốn nhiều [sinh viên Việt Nam] hơn nữa. Chúng tôi muốn thấy [sinh viên] Mỹ đến đây.
Mà còn là chuyển đổi kỹ thuật số, vốn đã là một phần của IPEF, củng cố chuỗi cung ứng và xây dựng những chuỗi cung ứng linh hoạt hơn, làm sâu sắc thêm công việc mà chúng tôi đang cùng nhau thực hiện ở Đồng bằng sông Cửu Long. Mỗi lĩnh vực trong số này, cho dù đó là lĩnh vực hợp tác hiện có hay lĩnh vực mà chúng tôi có thể bổ sung, tôi nghĩ sẽ dẫn đến một mối quan hệ đối tác nâng cao mà chúng ta sẽ thực hiện trong những tuần tới. Cảm ơn.
MR PATEL: Câu hỏi cuối, Bùi Kiều Liên của Báo Chính Phủ.
HỎI: (Qua thông dịch viên) (Không nghe được) mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam tiến triển như thế nào? Nó đã tiến triển như thế nào kể từ đó? Và mối quan hệ đó, kết quả của mối quan hệ đó, kinh tế-khôn ngoan và chính trị là gì?
BLINKEN: Cảm ơn bạn rất nhiều vì câu hỏi. Tôi nghĩ thật công bằng khi nói rằng đây là một trong những bước phát triển đáng chú ý hơn trong các mối quan hệ mà chúng ta đã thấy trong những năm gần đây và trong những thập niên gần đây. Và đó là điều khiến tôi và cả nước Mỹ nói chung rất hài lòng.
Hãy để tôi đưa ra một ví dụ. Khi chúng tôi dỡ bỏ lệnh cấm vận thương mại vào năm 1994, hầu như không có thương mại giữa Việt Nam và Hoa Kỳ lúc đó. Hai mươi năm sau vào năm 2015, lần đầu tiên tôi ở đây làm đại diện của Hoa Kỳ, thương mại giữa hai nước chúng ta đạt khoảng 45 tỷ đô la. Vì vậy, thương mại đã tăng từ gần như bằng không lên 45 tỷ đô la. Hôm nay, chúng ta đang tiến gần đến 140 tỷ đô la thương mại. Vì vậy, chỉ cần nhìn vào khía cạnh đó của mối quan hệ, chúng ta đã thấy một sự thay đổi mạnh mẽ, ấn tượng.
Nhưng rộng hơn thế nữa, chúng ta đang chứng kiến Hoa Kỳ và Việt Nam hợp tác chặt chẽ với nhau trong hầu hết mọi lĩnh vực quan trọng đối với người dân ở cả hai quốc gia chúng ta. Chúng tôi đang nhìn thấy điều đó trong việc xây dựng mối quan hệ đầu tư và thương mại kinh tế mạnh mẽ. Chúng tôi đang thấy điều đó trong việc đang cùng làm về biến đổi khí hậu. Chúng tôi đang nhìn thấy điều đó trong việc xây dựng khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng, điều mà chúng tôi biết là rất quan trọng. Chúng tôi đang cùng nhau giải quyết các nhu cầu ở Đồng bằng sông Cửu Long, bao gồm cả nông nghiệp. Trên thực tế, tôi nghĩ Bộ trưởng Nông nghiệp Tom Vilsack của chúng tôi sẽ ở đây vào ngày mai sau chuyến thăm của tôi. Và chúng tôi đã có một loạt các quan chức cấp cao từ khắp chính phủ của chúng tôi phản ánh đầy đủ các hành động – và các hoạt động mà chúng tôi đang tham gia.
Nhưng dù là khí hậu, an ninh năng lượng, thương mại và đầu tư, khoa học công nghệ, giáo dục – tất cả những lĩnh vực này, sự hợp tác, hợp tác giữa Hoa Kỳ và Việt Nam đã phát triển theo cấp số nhân. Đồng thời, chúng tôi cũng đang hợp tác rất chặt chẽ với nhau trong các tổ chức khu vực như ASEAN, APEC và hợp tác để thúc đẩy nguyên tắc luật pháp quốc tế mà cả hai nước đều tuân thủ mạnh mẽ và muốn đảm bảo duy trì và củng cố.
Và vì vậy, theo nhiều cách, chúng tôi trở thành những đối tác chân chính đang cố gắng thúc đẩy lợi ích chung và thực hiện điều đó theo cách phản ánh lợi ích của nhân dân chúng ta. Như tôi đã nói lúc trước, sớm hôm nay tôi đã có cơ hội động thổ xây dựng khu đại sứ quán mới của chúng tôi, và tự nó tượng trưng rất nhiều cho mối quan hệ ngoại đó. Thực tế là chúng tôi cần điều hợp chất đó bởi vì chúng tôi đã cùng nhau làm rất nhiều việc nên sự hiện diện ngoại giao của chúng tôi thậm chí còn quan trọng hơn bao giờ hết.
Vì vậy, đối với chúng tôi, đối với Tổng thống Biden, đối với Washington, đây là một trong những mối quan hệ năng động nhất và quan trọng nhất mà chúng tôi từng có. Nó đã có một quỹ đạo đáng chú ý trong vài thập niên qua. Niềm tin của chúng tôi là nó có thể và sẽ phát triển mạnh mẽ hơn nữa trong những thập niên tới. Cảm ơn.
