Phó Trưởng Ban Dân nguyện của Quốc hội Lưu Bình Nhưỡng nhận xét, từ vụ án này cũng là một dạng “ăn không từ cái gì của dân” khi họ đã trục lợi, nhận hối lộ cả trăm tỷ đồng trên sự đau khổ, nỗi sợ hãi, thậm chí sự tuyệt vọng của người dân.

Thiếu tướng Nguyễn Mai Bộ đặt vấn đề, tại sao thư ký, trợ lý lại có thể lộng hành đến vậy?

Như Sputnik đã thông tin, hôm 4/4, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã hoàn tất kết luận điều tra và đề nghị truy tố 54 bị can và truy nã 1 bị can trong vụ án đưa hối lộ, môi giới hối lộ, nhận hối lộ tại Bộ Ngoại giao, thành phố Hà Nội và các tỉnh, thành phố.

Bộ Công an đánh giá, đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp, xảy ra trong bối cảnh tình hình dịch COVID-19 bùng phát; được lãnh đạo Đảng, Nhà nước và dư luận xã hội đặc biệt quan tâm; liên quan đến nhiều cơ quan, tổ chức, đơn vị chức năng trong cả trong và ngoài nước.

Vụ án gây xôn xao vì các bị can đã lợi dụng tình hình dịch COVID-19, vì mục đích lợi nhuận, vụ lợi cá nhân, bất chấp các quy định của pháp luật, xâm phạm đến hoạt động đúng đắn của cơ quan Nhà nước, gây thiệt hại nghiêm trọng về tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân; ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế; làm giảm sút lòng tin của nhân dân.

Quá trình cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đang thụ lý điều tra vụ án “chuyến bay giải cứu”, các bị can là chủ các doanh nghiệp lại tiếp tục móc nối, tiếp xúc với người có thẩm quyền tiến hành tố tụng để đưa hối hộ nhằm “chạy án,” để bị lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Hành vi này của các bị can đã gây ảnh hưởng đến uy tín của cơ quan Nhà nước nói chung, cơ quan tiến hành tố tụng nói riêng, đồng thời gây thiệt hại về tài sản cho các cá nhân liên quan nên cần phải đưa ra truy tố, xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật.

Trước hàng trăm chuyến bay “giải cứu công dân” đều là những cuộc gặp “ngã giá, ăn tiền” triệu đô tưởng chỉ có trên phim truyền hình. Từ tháng 4/2020 đến tháng 1/2022, Cục Lãnh sự Bộ Ngoại giao đã tập hợp, đề xuất lãnh đạo Chính phủ phê duyệt tổ chức thực hiện 772 chuyến bay đưa công dân từ nước ngoài về nước (400 chuyến bay giải cứu, 372 chuyến bay combo). Kết luận của cơ quan điều tra cho thấy, tổng cộng 21 cán bộ đã nhận hối lộ với số tiền 177,3 tỷ đồng.

Đứng đầu danh sách, nhận hối lộ với số tiền cao nhất là bị can Phạm Trung Kiên (SN 1981, thư ký của Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên) với số tiền bị cáo buộc là 42,6 tỷ đồng.

Với vai trò là thư ký, giúp việc cho ông Đỗ Xuân Tuyên, Thứ trưởng Bộ Y tế, bị can Phạm Trung Kiên đã lợi dụng nhiệm vụ được giao, yêu cầu doanh nghiệp phải chung chi tiền, tùy từng thời điểm mới chấp thuận chuyến bay theo đề nghị của Bộ Ngoại giao, Văn phòng Chính phủ hoặc Bộ Y tế ký văn bản chấp thuận cho khách lẻ được về nước.

Theo kết luận điều tra, Kiên đã có hơn 180 lần nhận hối lộ, với tổng số tiền lên đến 42,6 tỷ đồng. Kiên đã nhận tiền từ 19 doanh nghiệp, cá nhân. Trong đó, bị can Nguyễn Thị Thanh Hằng (Phó Tổng giám đốc Công ty Bluesky) đã đưa cho Kiên 6 tỷ đồng để được cấp phép chuyến bay, bị can Hoàng Diệu Mơ đã đưa cho Kiên hơn 5 tỷ đồng để được cấp phép chuyến bay do Công ty An Bình tổ chức…

Cựu Phó trưởng phòng Tham mưu Cục Quản lý xuất nhập cảnh Vũ Anh Tuấn bị cáo buộc nhận hơn 27 tỷ đồng. Kết luận điều tra nêu, bị can Vũ Anh Tuấn đã thống nhất với ông Phạm Trung Kiên chủ động liên hệ với các doanh nghiệp, yêu cầu doanh nghiệp phải chung chi tiền, tùy từng thời điểm thì mới đồng ý đề xuất cho doanh nghiệp được thực hiện chuyến bay.

Bà Nguyễn Thị Hương Lan, cựu Cục trưởng Cục Lãnh sự (Bộ Ngoại giao) bị cáo buộc nhận hối lộ hơn 25 tỷ đồng. Theo điều tra, tất cả các kế hoạch dự kiến lựa chọn doanh nghiệp tham gia tổ chức chuyến bay combo do Phòng bảo hộ công dân dự thảo đều phải xin ý kiến chỉ đạo của bị can Nguyễn Thị Hương Lan, trước khi ký, trình lãnh đạo Bộ Ngoại giao phê duyệt.

Bà Lan bị cáo buộc đã gây khó khăn cho các doanh nghiệp và chỉ tiếp xúc với các doanh nghiệp lớn, thân quen, hoặc doanh nghiệp có mối quan hệ với lãnh đạo các cấp. Có 8 đại diện doanh nghiệp đã hối lộ bà Lan hơn 25 tỷ để thúc đẩy việc được tham gia tổ chức các chuyến bay giải cứu combo.

Cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao – Tô Anh Dũng bị cáo buộc nhận 21,5 tỷ đồng tiền hối lộ. Với vai trò là Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, quá trình thực hiện công vụ, ông Dũng đã chỉ đạo cấp dưới đưa doanh nghiệp thân quen, liên hệ nhờ vào danh sách kế hoạch thực hiện chuyến bay combo.

Quá trình điều tra, cơ quan điều tra đã thu giữ 146 lượng vàng (5.475 gram, tương đương gần 5,5kg); 670.000USD; 2 thẻ ngân hàng. Các bị can trong vụ án cũng nộp lại hàng chục tỷ đồng và hàng trăm nghìn USD hưởng lợi bất chính. Trong đó, gia đình cựu Thiếu tướng Nguyễn Anh Tuấn nộp lại 460.000 USD; cựu Thứ trưởng Ngoại giao – Tô Anh Dũng đã nộp 2 tỷ đồng tiền hưởng lợi bất chính. Gia đình cựu Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội – Chử Xuân Dũng cũng nộp lại 50.000 USD và 600 triệu đồng tiền hưởng lợi bất chính…

Liên quan đến bị can Nguyễn Quang Linh (SN 1974, cựu trợ lý Phó Thủ tướng thường trực Chính phủ), kết luận điều tra xác định từ tháng 01-2021 đến tháng 10-2021, Linh có nhiệm vụ tham mưu, đề xuất, trình Phó Thủ tướng Thường trực phê duyệt “chuyến bay giải cứu” cho các cơ quan, tổ chức. Biết vai trò của Linh, một số cá nhân đại diện doanh nghiệp đã tìm cách tiếp cận, móc nối, đặt vấn đề để được xem xét, giải quyết các thủ tục liên quan đến cấp phép chuyến bay theo thẩm quyền. Quá trình giúp doanh nghiệp tổ chức các “chuyến bay giải cứu”, Linh đã nhận hối lộ 4 lần, với tổng số tiền là 180 nghìn USD (tương đương 10.000 USD/chuyến bay). Căn cứ vào các tài liệu thu thập được, Cơ quan An ninh điều tra – Bộ Công an xác định Nguyễn Quang Linh đã nhận hối lộ gần 4,3 tỷ đồng của 2 đại điện doanh nghiệp.

Theo kết luận điều tra, trong vụ án này, vấn đề chi phí doanh nghiệp của mỗi người dân đã không được kiểm soát chặt chẽ, dẫn đến các doanh nghiệp tự ý đặt ra giá cao để thu lợi nhuận và có nhiều lần đưa hối lộ cho các cá nhân có thẩm quyền xét duyệt, cấp phép các chuyến bay.